Pierwszym z czterech rodzajów postępowania restrukturyzacyjnego jest postępowanie o zatwierdzenie układu (potocznie nazywane PZU). Niektórzy mówię też, że jest to restrukturyzacja uproszczona.  Ustawa wymienia je jako pierwsze w kolejności, stawiając przed pozostałymi trzema rodzajami restrukturyzacji i jest to obecnie najczęściej stosowana przez dłużników forma restrukturyzacji. To zasadniczo postępowanie pozasądowe. W postępowaniu o zatwierdzenie układu dłużnik samodzielnie i bez udziału sądu, zbiera głosy wierzycieli, celem zawarcia z nimi układu. Co ważne postępowanie to może być prowadzone, jeżeli suma wierzytelności spornych uprawniających do głosowania nad układem nie przekracza 15% sumy wierzytelności uprawniających do głosowania nad układem. 

Wierzytelność jest bezsporna jeśli wierzyciel został wskazany przez dłużnika w spisie wierzycieli załączonym do wniosku restrukturyzacyjnego, lub którego wierzytelność została stwierdzona tytułem egzekucyjnym, lub który został umieszczony w spisie wierzytelności. Natomiast gdy takich przesłanek nie spełnia, a dłużnik nie zgadza się z żądaniem wierzyciela, wówczas mówimy o wierzytelności spornej.

Uprawnieni do głosowania nad układem są wyłącznie wierzyciele, których wierzytelności zostały umieszczone w zatwierdzonym spisie wierzytelności, oraz wierzyciele, którzy stawią się na zgromadzeniu wierzycieli i przedłożą sędziemu-komisarzowi tytuł egzekucyjny stwierdzający ich wierzytelność oraz wierzyciele dopuszczeni do głosowania przez sędziego-komisarza. Tak więc prawo głosu mają wierzytelności bezsporne oraz te wierzytelności sporne, które są traktowane jak bezsporne wskutek dopuszczenia ich do udziału w głosowaniu przez sędziego-komisarza.

Jak uruchomić więc tę tak zwaną restrukturyzację uproszczoną czyli tzw. postępowanie o zatwierdzenie układu?

W pierwszej kolejności dłużnik musi wybrać i zawrzeć umowę o sprawowanie nadzoru nad przebiegiem postępowania z licencjonowanym doradcą restrukturyzacyjnym, który pełnić będzie w tym postępowaniu funkcję nadzorcy układu. To on będzie wspierał dłużnika w zebraniu potrzebnych do zawarcia układu głosów wierzycieli. Zawarcie układu możliwe jest przy zgromadzeniu odpowiedniej większości głosów.

Niezwłocznie po rozpoczęciu przez nadzorcę pełnienia swojej funkcji (jeśli umowa nie stanowi inaczej, pełni swoją funkcję od dnia zawarcia z dłużnikiem umowy), dłużnik dokonuje ustalenia dnia układowego. To bardzo ważny punkt całego postępowania. W przypadku PZU nie ma „dnia otwarcia postępowania” rozumianego jako dzień wydania przez sąd postanowienia o otwarciu restrukturyzacji. Tę funkcję pełni właśnie dzień układowy. W tym przypadku jest to data graniczna, pozwalająca ustalić krąg wierzycieli i wysokość przysługującej tym wierzycielom wierzytelności, bowiem układem mogą być objęte tylko wierzytelności powstałe najpóźniej tego dnia.

Wierzytelności powstałe po dniu układowym nie zostaną objęte układem, a dłużnik będzie je musiał regulować na bieżąco, w pełnej wysokości. Przyjęcie układu stwierdza nadzorca układu. Jego zatwierdzenia zaś dokonuje Sąd.  Dlatego właśnie stanowi to niewątpliwą przewagę tego rodzaju postępowania restrukturyzacyjnego nad innymi – przede wszystkim jest ono mocno odformalizowane, a jednocześnie szybkie – uczestnicy tego postępowania nie są uzależnieni od czynności sądu czy sędziego-komisarza.

Przepisy ustawy Prawo restrukturyzacyjne nakazują, aby dzień układowy przypadał nie wcześniej niż trzy miesiące i nie później niż dzień przed dniem złożenia wniosku o zatwierdzenie układu. Według stanu z dnia układowego określa się uprawnienia wierzycieli do głosowania nad układem oraz skutki przyjętego układu. Jeśli dłużnik nie dochowa ustawowych wymogów, sąd nie zatwierdzi układu, co też oznacza, że  kolejnego wyznaczenia dnia układowego dłużnik będzie mógł dokonać dopiero za 10 lat.

Ponieważ sąd restrukturyzacyjny decyduje jedynie o zatwierdzeniu układu, a cała procedura przygotowująca wniosek do sądu odbywa się poza jego nadzorem, dlatego tak istotną rolę pełni doradca restrukturyzacyjny. Sprawując funkcję nadzorcy układu to on wspiera dłużnika w koronnych działaniach: w przygotowaniu planu restrukturyzacyjnego i propozycji układowych, w sporządzeniu spisu wierzytelności, w tym spisu wierzytelności spornych, no i oczywiście zbieraniu głosów wierzycieli. W zakres jego obowiązków wchodzi również złożenie sprawozdania o możliwości wykonania układu. To na podstawie tych dokumentów sąd dokona oceny wniosku dłużnika o zatwierdzenie układu. Głos wierzyciela zachowuje ważność, o ile wniosek dłużnika o zatwierdzenie układu wpłynął do sądu przed upływem trzech miesięcy od dnia oddania głosu.

Zmiany w postępowaniu o zatwierdzenie układu  od dnia 1 grudnia 2021 roku, to przede wszystkim ochrona przed egzekucją!

Od 1 grudnia 2021 r. postępowanie może być prowadzone w dwóch procedurach: dotychczasowej i znowelizowanej.

Od 1 grudnia 2021 r. postępowanie może być prowadzone w dwóch procedurach: dotychczasowej i znowelizowanej. Nowelizacja polega na możliwości dokonania obwieszczenia o ustaleniu dnia układowego. Wówczas dłużnik zostaje objęty ochroną przed egzekucją, a także przed wypowiedzeniem mu określonych umów, np. najmu, kredytu. Zawieszeniu ulegną postępowania egzekucyjne prowadzone wobec majątku dłużnika, jak również zamknięta zostanie droga do wszczęcia nowych postępowań i do wykonania zabezpieczeń roszczeń. Jeśli PZU toczyć się będzie bez obwieszczenia, wówczas dłużnik ochrony tej będzie pozbawiony.

Postępowanie o zatwierdzenie układu najpopularniejszym rodzajem postępowania restrukturyzacyjnego.

Według danych Centralnego Ośrodka Informacji Gospodarczej, do końca września 2022 r. dłużnicy najczęściej występowali o restrukturyzację w ramach uproszczonego postępowania o zatwierdzenie układu – 1387 razy z 1539 (90,12% wszystkich postępowań restrukturyzacyjnych). Uproszczone PZU zostało wprowadzone jako reakcja na kryzys gospodarczy spowodowany pandemią COVID-19. Od 1 grudnia 2021 r. weszło na stałe do porządku prawnego już jako postępowanie o zatwierdzenie układu.